Dlaczego św. Barbara jest patronką górników? ⛏️
Fragment poliptyku z życiem św. Barbary, Wilhelm Kalteysen, 1447
4 grudnia święto wszystkich Barbar i Baś, oraz górników i innych zawodów, które przyjmują opiekę św. Barbary.
Przyznam szczerze, że zanim zacząłem pisać ten artykuł niewiele wiedziałem o tej świętej. Jak się okazuje nikt o niej tak naprawdę wiele nie wie, ponieważ najprawdopodobniej... nie istniała.
Opowieści o Barbarze pochodzą z dużo późniejszych opracowań, nie ma żadnych historycznych dowodów czy śladów jej istnienia. Z tego też powodu została wykreślona podczas edycji w 1969 roku z ogólnego kalendarza rzymskiego (Calendarium Romanum generale - kalendarz wspominania świętych), chociaż pozostała w kilku kalendarzach lokalnych (m.in. polskim) i dalej jest uznawana za świętą.
W komentarzu do jej usunięcia napisano: "Acta S. Barbarae sunt omnino fabulosa". Czyli w wolnym tłumaczeniu - opowieści o niej są całkowicie zmyślone. Ale wracając do tematu - bo przecież fakt jej prawdopodobnego nieistnienia, nie jest przeszkodą do jej czczenia - jak św. Barbara stała się patronką górników? Początkowo jej historia była prosta. Mniej więcej: ojciec poganin, ona zamknięta w wieży, ale i tak przeszła na chrześcijaństwo, więc ją zabili. Oczywiście okrutnie.
"Wielka księga świętych" opisuje to tak (cytat za Wikipedią):
„Bito ją, a rany nacierano tłuczonymi skorupami, później – gdy Barbara nie chciała się poddać i nie wyrzekła się wiary – rozdzierano jej ciało hakami, przypalano boki rozżarzonym żelazem i miażdżono głowę młotami. Wreszcie obcięto jej i Julianie, kobiecie, która odważyła się żałować nieszczęsnej, piersi i wodzono po mieście na pohańbienie. Skazano obie na ścięcie, wyrok zaś na Barbarze wykonał sam okrutny ojciec”
Gdzie tu górnictwo?
- Po pierwsze to patronka dobrej śmierci - ponieważ przed byciem zamordowaną miał do niej przyjść anioł i podać komunię. Górnicy często w dawnych czasach - i czasem niestety jeszcze dziś - umierają nagle i bez przygotowania sumienia.
- Po drugie jej ojciec, który ją ściął, został rażony piorunem (w innej wersji poraził go piorun zanim zadał ostateczny cios). Piorun kojarzy się z wybuchem a wybuchy z górnictwem.
- Po trzecie w kolejnych wersjach jej opowieści znajdziemy fragment, że ukrywała się w jaskini, nieopodal dwóch pasterzy. Jeden z nich był w porządku, ale drugi konfident ją sprzedał. Za karę został zamieniony w kamień.
Jeśli zainterował cię ten tekst, to na pewno spodoba ci się też ten o nietypowych patronach - piłkarzy, wegetarian, teściowych, porwanych przez piratów i przemytników narkotyków