Srinivasa Ramanujan - wybitny matematyk, pokorny hinduista 🕉️π
Srinivasa Ramanujan
Srinivasa Ramanujan (1887-1920) to niezwykle interesująca postać. Ponadprzeciętny naukowiec, który zrewolucjonizował nowoczesną matematykę, był samoukiem i genialnym dzieckiem, pochodzącym z małej miejscowości w Indiach i gorliwym wyznawcą hinduizmu.
Nawet nie będę próbował tłumaczyć jego odkryć (jak nazwana na jego cześć funkcja theta Ramanujana, czy liczby pierwsze Ramanujana), bo sam ich nie bardzo rozumiem. Jego geniusz jednak nawet nam laikom ładnie opisuje pewna historia.
Ramanujan leżał chory w szpitalu, gdzie odwiedził go G. H. Hardy - jego mentor, który po korespondencji zaprosił go na stypendium do Cambridge.
Hardy powiedziała Ramanujanowi, że przyjechał taksówką o numerze 1729, który wydaje się całkiem nudny matematycznie. Genialny Hindus od razu zaprzeczył, mówiąc, że to najmniejsza liczba, którą można wyrazić jako sumę dwóch liczb podniesionych do trzeciej potęgi na dwa sposoby :O 1729 = 1^3 + 12^3 = 9^3 + 10^3 Tak narodziły się tzw. liczby taksówkowe.
Ramanujan (w środku) z kolegami i mentorem Hardym (po prawej) przed Domem Senatu w Uniwersytecie Cambridge
Mnie oczywiście interesuje też to, że ten geniusz był zagorzałym hinduistą. Dziś mówi się, że jego koledzy z Anglii w przekazach trochę podkoloryzowali jego wiarę. Jednak na pewno była ona wyraźna i niezachwiana.
Jego rodzice pochodzili z warny tamilskich braminów (klasy kapłańskiej). Jego nazwisko oznacza "młodszy brat Ramy", czyli Lakszmana znanego z eposu "Ramajana", a imię można tłumaczyć jako "ten w którym żyje Lakszmi" (żona Wisznu).
Ramanujan mówił, że inspiracje czerpie od bogini Namagiri Thayar, lokalnej wersji Lakszmi. Śnił o kroplach krwi jej małżonka Narasinhy, awatara Wisznu z głową lwa, po czym otrzymywał wizję zwojów z zapisanymi cyframi.
Często mówił: "Równanie nie ma dla mnie znaczenia, jeśli nie przekazuje myśli Boga".
Miejsce narodzin Ramanujana, Vassia Atanassova - Spiritia, CC BY-SA, Wikimedia
Religijna matka nie chciała go puścić do Cambridge na stypendium, dopóty nie miała snu, w którym właśnie ich bogini przykazała jej nie stać na drodze Srinavasa do samospełnienia.
Religia i kultura Indii objawiała się w jego życiu od początku do końca. Na przykład zgodnie z tradycją został zaślubiony z 10-letnią dziewczynką, gdy miał sam 22 lata (choć małżonka jeszcze przez trzy lata pozostawała z matką).
Był też ścisłym wegetarianinem. Podejrzewa się, że mogła być to jedna z przyczyn jego zguby (czasy I wojny światowej i racjonowania w Anglii nie pomagały w utrzymaniu zdrowej diety roślinnej). Chory prawdopodobnie na gruźlicę i niedobór witamin przeleżał w sanatorium, by w końcu wrócić do Indii i tam umrzeć nie kończąc 33 lat. W kwietniu 2020 obchodziliśmy stulecie jego śmierci.
Jedynie Namagiri Thayar teraz wie, co osiągnąłby, gdyby dane mu było żyć dłużej.
Fragment notatek matematyka, tutaj problem kwadratury koła