Bóg z paszportem ☥🔺🤕☥ czyli historia pośmiertnej podróży Ramzesa II do Francji

Ten przystojniak na zdjęciu to bóg-faraon Ramzes II. Król Górnego i Dolnego Egiptu w latach 1279 - 1213 p.n.e. Żył aż 91 lat - zapewne dłużej niż większość swoich poddanych. Jest jednym z faraonów, którzy mogli stanowić pierwowzór tego z biblijnej Księgi Wyjścia. Jak doszło do tego, że kilka tysięcy lat później wyrobiono paszport Ramzesowi II?

Od początku. Jego rządy nad terenami od Kanaanu do Nubii, to dla starożytnego Egiptu okres dobrobytu i budowy mnóstwa wspaniałych świątyń (w tym stawianych w imieniu swoim i jego ulubionej żony Nefertari, jak ta w Abu Simbel). No ogólnie jeden z najpotężniejszych faraonów w historii. Teraz przewińmy do XIX wieku. Po 3094 latach od śmierci jego mumia została odnaleziona (1881 r.) i trafiła do egipskiego muzeum.

Jeszcze później - w latach 70. XX w. - francuski badacz Maurice Bucaille odkrył, że mumia Ramzesa II jest w złym stanie (nota bene badał mumię faraona próbując ustalić przycyznę jego śmierci w kontekście opisanej w Biblii historii ucieczki Żydów z Egiptu). Egipcjanie nie mieli możliwości i technologii, żeby ją restaurować. Dlatego pojawił się pomysł, żeby wysłać faraona do Paryża. Ale do tego był potrzebny właśnie paszport.

Francuski wojaż boga-faraona Ramzesa II

Potwierdziłem tę historię u egiptologa dr hab. Kamila Omara Kuraszkiewicza, bo wydawała mi się zbyt pojechana. Nie pamiętał szczegółów, ale przyznał, że rzeczywiście taka sytuacja miała miejsce. Prawdopodobnie wymagały tego przepisy francuskie (część publikacji podaje, że egipskie), które mimo ponad 3250 lat na karku kazały posiadać ciału dokument. W rubryce "zawód" miało być tam napisane "Król (zmarły)".

Na lotnisku Le Bourget zaostał powitany z wojskowymi honorami przez Garde républicaine i Alice Saunier-Seïté - ministerkę ds. szkolnictwa wyższego. Wbrew pozorom nie było to totalnie bez sensu - przekonanie Egipcjan do oddania mumii było sukcesem dyplomatycznym, który chciano podkreślić (Egipt miał był złe doświadczenia z rozkradaniem ich dziedzictwa...; prezydent Francji Valéry Giscard d’Estaing osobiście musiał namawiać do podesłania mumii prezydenta Egiptu Anwara as-Sadata). Ramzesa II udało się "naprawić" we francuskim Musée de l’Homme (muzeum etnologiczne i antropoligiczne) - przyczyną jego rozkładu była infekcja grzybicza. Wrócił tam skąd przyleciał i dziś możecie go podziwiać w kairskim muzeum.

A na marginesie - z Ramzesem II związana jest także historia polskiej egiptologii. Wielki faraon jak już wspomniałem wybudował także wspaniałe świątynie. Te z Abu Simbel (południe Egiptu - miały ukazywać potęgę kraju przybyszom z Nubii) w XX wieku stanęły przed groźną zalania. Wszystkiemu winna była budowana tama na Nilu. Na szczęście władze Egiptu przy wsparciu UNESCO zdecydowały się przenieść świątynie. Pracami komitetu ekspertów z ramienia UNESCO kierował profesor Kazimierz Michałowski - pracownik Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Świątynie przesunięto tak, że zachowano nawet niezwykłą właściwość światyni. Tylko dwa dni w roku 22 października i 22 lutego podczas wschodu wpadają do środka promienie słoneczne oświetlając rzeźby bogów.

PS Jeśli zainteresował cię ten tekst, na pewno chętnie przeczytasz także o Ołtarzu Gandawskim - najcześciej kradzionym dziele świata.