Jak kipa utrzymuje się na głowie? Jak radzą sobie z nią łysi Żydzi?
Jak Żydzi utrzymują kipy na głowach? Po lewej goście na ślubie, po prawej Naftali Bennett, premier Izraela. Fot. David Berkowitz, CC BY, Wikimedia / Adi Cohen Zedek (עדי כהן צדק), CC BY-SA, Wikimedia
Z cyklu: pytania o których nigdy nie myślałeś, ale w sumie bardzo chcesz znać na nie odpowiedź, jak już ktoś je postawił :)
Niektórzy Żydzi noszą kipy tylko w synagodze i wtedy nie muszą się bardzo martwić jej spadaniem. Ultraortodoksi z kolei mają je pod kapeluszami, więc też jest im łatwo. Ale niektórzy noszą same kipy przez cały czas.
Kipy (czy jarmułki - pierwsze słowo jest z hebrajskiego, drugie z jidysz) są bardzo różne. W zależności od tradycji, do której należy noszący, czy po prostu mody (np. kipy dziecięce mogą być w ciężarówki czy ze SpongeBobem).
Kipy mają różną wielkość. Duże bez problemu utrzymują się na głowie jak zwykłe czapki. Cześć Żydów nosi jednak także bardzo małe nakrycia głowy, które balansują na czubku głowy. Da się to robić bez pomocy - niektórzy Żydzi piszą na forach, że z czasem uczą się zawsze tak trzymać głowę, żeby kipa nie spadała. Pomagają w tym też niektóre materiały z jakich są wykonane kipy.
Wielu Żydów używa po prostu... wsuwek albo spinek do włosów. Najczęściej są to zwykłe spinki w neutralnych kolorach (także złote czy srebrne). Na rynku są również dostępne spinki zakończone gwiazdą Dawida. Znajdziemy też specjalne spinki wszywane do kip podobne do spinek do peruk (np. marki Kippah-It On!). Niektórzy mają wszywki do przechowywania spinek i wsuwek - by zawsze były razem z nakryciem głowy. Ale każdy ma swoje preferencje - widziałem na forach osoby, które mają wsuwki zawsze przy kluczach.
Inną metodą są rzepy (np. marki Kippon!). Wklejane albo wszywane w kipę sprawiają, że niemal przyczepia się ona do włosów.
A co, jeśli ktoś nie ma włosów? Jak kipa trzyma się na łysinie?
Można wybrać przyssawki np. marki "KeepIT". Przymocowuje się je zszywkami do kipy. Część łysych korzysta z dwustronnej taśmy. Jest nawet taka specjalnie zaprojektowana przez łysego dla łysych taśma pod nazwą Kipa Keeper. Pomysł na Kipa Keeper powstał w 2013 roku za sprawą kierowcy autobusu z przedmieść Tel Avivu Haima Levina. Podczas Jom Kipur zauważył, że jakieś 20-30 proc. modlących się miało problem z utrzymaniem kipy na głowie, gdy trzeba było się kłaniać.
Użytkownikiem Kipa Keeper jest m.in. obecny premier Izraela Naftali Bennett. Bennet jest wyznawcą tzw. nowoczesnej ortodoksji, preferuje więc noszenie kipy przez cały dzień. Nie zawsze jest łatwo - nosi naprawdę maleńkie kipy nieomal z tyłu głowy. Opowiadał, że kiedyś (gdy jeszcze nie korzystał z taśmy) na przemówieniu pod gołym niebem bardzo wiało. Musiał wymyślić coś na szybko i... użył gumy do żucia. "WyMacGyverowałem problem" - mówił.
PS Przeczytaj też mój tekst o Żydowskim Obwodzie Autonomicznym, czyli nieudanym projekcie sowieckiego Syjonu.
Produkty do kip, w kolejności: przyssawki KeepIT, spinki z gwiazdą Dawida, instrukcja przyklejania pasków Kipa Keeper, rzep Kipon i wszywane spinki Kippah-It On!
Źródła:
- Przy pisaniu artykułu korzystałem ze stron producentów akcesoriów do kip, wypowiedzi z forów internetowych i konsultowałem się z Karoliną Przewrocką-Aderet, dziennikarką "Tygodnika Powszechnego", specjalistką od Izraela, autorką wspaniałej książki "Polanim. Z Polski do Izraela" o polskich Żydach w Izraelu.